Υπό εξαφάνιση οι πεταλούδες

Ο περιορισμός της βιοποικιλότητας φαίνεται να επηρεάζει και τις πεταλούδες.

Ερευνητές διαπιστώνουν ανησυχητική συρρίκνωση 17 κοινών πληθυσμών πεταλούδων στην Ευρώπη, ως συνέπεια της απώλειας των άλλοτε πλούσιων σε λουλούδια λειβαδικών εκτάσεων.

Σύμφωνα με τη βρετανική οργάνωση για τη Διατήρηση των Πεταλούδων στην Ευρώπη, οι πληθυσμοί 17 πεταλούδων έχουν μειωθεί κατά 70% την τελευταία εικοσαετία!

Η οργάνωση, όπως αναφέρει στην τελευταία έκθεσή της, αυτό είναι αποτέλεσμα της ευρύτερης απώλειας της βιοποικιλότητας, καθώς δεν είναι λίγα και τα είδη εντόμων, φυτών και πτηνών που σταδιακά οδηγούνται προς τον αφανισμό.

Μετά από 1500 τσιμπήματα μελισσών έχει αλλάξει η ζωή της!!

Η 45χρονη Sami Chugg  ήταν για χρόνια στο κρεβάτι σε πολύ άσχημη κατάσταση, αφού πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας και η ασθένεια είχε προχωρήσει πολύ. Η γυναίκα αυτή πριν λίγο καιρό όμως λέει ότι ξεκίνησε μια διαφορετική θεραπεία που σήμερα την έχει φέρει και πάλι στα πόδια της.

Είναι μια θεραπεία με μέλισσες. Μέλισσες τοποθέτοντουσαν στην πλάτη της κοντά στην περιοχή της σπονδυλικής της στήλης. Οι μέλισσες την τσιμπούσαν και το δηλητήριο τους βοήθησαν πολύ την κατάστασή της. Φυσικά αυτού του είδους η θεραπεία θα μπορούσε όχι μόνο να μην έχει αποτέλεσμα αλλά να είναι και επικίνδυνη. Η Sami σήμερα μετά από 1500 τσιμπήματα έχει αλλάξει τη ζωή της.

ΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ: Μια πλούσια πηγή φαρμακευτικών ουσιών

Χημική σύνθεση και τρόπος δράσης
Το δηλητήριο της μέλισσας είναι ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών, που εξασκεί φαρμακευτική δράση και επηρεάζει τη φυσιολογία ενός οργανισμού.

Θεραπευτική δράση

1. Θεραπεία Αρθρίτιδας και ρευματισμών
Το δηλητήριο της μέλισσας χρησιμοποιείται με επιτυχία εναντίον της ρευματοειδούς πολυαρθρίτιδας. Περιορίζει τους ισχιακούς πόνους, την νευραλγία, την νευρομιαλγία, τη μεσοπλεύριο και βρογχική νευραλγία.

2. Διάφορες άλλες αρρώστιες
Εφαρμόστηκε στη Ρωσία για τη θεραπεία ασθενών που υπέφεραν από αρθρίτιδα, μυαλγία, μυΐτιδα, ριζίτιδα, μεσοπλεύριο νευραλγία, γαστρικό έλκος, πληγές που δύσκολα κλείνουν, θρομβοφλεβίτιδα στις υποδόριες φλέβες, θυρεοτοξίκωση και καρκίνο.

3. Γαστρικό έλκος
Σε ασθενείς που υπέφεραν από 5 έως 15 χρόνια από γαστρικό έλκος (trophic ulcers) εφαρμόστηκαν με επιτυχία κεντρίσματα μελισσών με παράλληλη καθημερινή χορήγηση αντιβιοτικών και μελιού.

4. Δηλητήριο και χειρουργικές επεμβάσεις
Το δηλητήριο της μέλισσας σε αρκετές περιπτώσεις βοηθά ασθενείς που δέχονται δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις. Κλινικά αποτελέσματα υπάρχουν στη Ρωσία.
Μεταξύ των περιπτώσεων που το δηλητήριο της μέλισσας βοηθά είναι η γενική αθηροσκλήρωση, η αθηροσκλήρωση των περιφερειακών αγγείων αίματος, οι παραμορφώσεις σπονδυλαρθρίτιδας και οι τομές που γίνονται από επεμβάσεις στον κοιλιακό χώρο.

5. Δηλητήριο και φυματίωση
Το δηλητήριο των μελισσών διευρύνει τα τριχοειδή αγγεία και τις αρτηρίες, αυξάνει την αιμογλοβίνη, μειώνει το ιξώδες και την πηκτικότητα του αίματος, έχει διεγερτική δράση στην καρδιά και τους μυς, επηρεάζει τον μεταβολισμό, και μειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Οι επιδράσεις αυτές εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα από Ρώσους επιστήμονες, οι οποίοι χρησιμοποίησαν το δηλητήριο της μέλισσας σε 1302 ασθενείς με φυματίωση.

6. Δηλητήριο και καρκίνος
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα ομάδας ερευνητών στο Sydney της Αυστραλίας, η ουσία μελιτίνη που βρίσκεται στο δηλητήριο των μελισσών σκτώνει τα καρκινογόνα κύταρρα ενώ δεν επηρεάζει τα υγιή. Σε εργαστηριακές έρευνες η μελιτίνη έδρασε κατασταλτικά σε περιπτώσεις καρκίνου των οστών.
Συγκεκριμένα οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μελιτίνη ενεργεί άμεσα στην επιφάνεια των καρκινογόνων κυτάρρων, προκαλώντας την αυτόματη νέκρωσή τους. Το γεγονός ήταν γνωστό από παλιά, αλλά πρόσφατα τεκμηριώθηκε από τους Αυστραλούς επιστήμονες. Στο μέλλον ενδέχεται να αποτελέσει τη βάση ενός νέου τύπου χημειοθεραπείας με σαφώς μειωμένες παρενέργειες.
Ερευνητικές ομάδες πειραματίζονται στην παραγωγή επαρκών ποσοτήτων μελιτίνης και ελπίζουν σύντομα να είναι σε θέση να προχωρήσουν σε πειράματα μεγαλύτερης έκτασης.

Μέλισσες-γιατροί για τα έλκη του στόματος

  

   

              ΛΟΝΔΙΝΟ Βρετανοί ερευνητές ανέπτυξαν ένα τζελ για την αντιμετώπιση των ελκών στο στόμα που περιέχει ένα μείγμα ρητίνης και κεριού το οποίο χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να αποστειρώνουν την κυψέλη τους. Παρ΄ ότι οι θεραπευτικές ιδιότητες της πρόπολης, περί ης ο λόγος, είναι γνωστές επί έτη, οι ειδικοί δεν τη χρησιμοποιούν ευρέως επειδή είναι κολλώδης, μη υδατοδιαλυτή και έχει δυσάρεστη μυρωδιά.

Τώρα ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπράντφορντ ανακάλυψαν έναν τρόπο ώστε να κάνουν το συγκεκριμένο μείγμα υδατοδιαλυτό ενώ του αφαίρεσαν και την άσχημη οσμή.

Η τεχνική αυτή έχει ήδη οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός τζελ για τα έλκη του στόματος, το οποίο, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, έχει καλύτερες αναισθητικές, αντιμικροβιακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες σε σύγκριση με τα υπάρχοντα.

Οπως ανέφερε ο επικεφαλής των ερευνητών, καθηγητής Ανάντ Παραντκάρ, «η πρόπολη διαθέτει αντιμικροβιακές, αντιμυκητιακές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, ενώ είναι υποαλλεργική και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα».

ΤΟ ΚΕΡΙ

Άμεση αξιοποίηση του κεριού στην ιατρική

    Η συμβατότητα του ανθρώπινου ιστού με ελαστικές ενθυλακώσεις ηλεκτρονικών μικροσυσκευών που εμφυτεύονται στο σώμα αυξάνεται σημαντικά όταν στο ελαστικό κόμμι ενσωματωθεί κερί κατά τη διαδικασία της εκθείωσης (σκλήρυνση του καουτσούκ με θείο).
    Το κερί χρησιμοποιήθηκε ως φαρμακευτική ουσία για να αντιμετωπισθεί η χρόνια μαστίτιδα, το έκζεμα, τα εγκαύματα, οι διάφορες πληγές, η τροχοφυτία, η δερματίτιδα, η θυλακίτιδα, η θηλωμάτωση και τα αποστήματα ή τα σπυριά του δέρματος. Παράλληλα με τις αλοιφές και τα διάφορα άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, υπάρχει επίσης και κερί σε σπρέι που δημιουργεί μια λεπτή στοιβάδα πάνω στην πληγή. Το κερί χρησιμοποιήθηκε αρκετά στην οδοντιατρική γιατί βρέθηκε ότι περιορίζει την τερηδόνα και δυναμώνει τα ούλα.
    Ρουμάνοι επιστήμονες βρήκαν ότι το κερί που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να καλύψουν το ώριμο μέλι (απολεπίσματα) έχει αντιβιοτικές ουσίες που συμβάλλουν στην συντήρηση του μελιού. Το κερί αυτό παρουσιάζει και αξιόλογη θεραπευτική δράση για παρειακές στοματικές αρρώστιες, για φαρυγγοαμυγδαλίτιδες και άλλα προβλήματα του άνω αναπνευστικού αγωγού. Σε κλινικές μελέτες που έγιναν από τους ίδιους επιστήμονες, το κερί απολεπισμάτων, βοήθησε αρκετά την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων.

Βελτίωση φαρμακευτικών σκευασμάτων
    Αρκετές φαρμακευτικές ουσίες που έχουν κοκκώδη μορφή περιβάλλονται με λεπτή στρώση από κερί πριν να τοποθετηθούν στις κάψουλες ώστε να αποκτήσουν ομοιομορφία ανεξάρτητα από το διαφορετικό τους μέγεθος. Ο Merck (1970) εξασφάλισε πατέντα για την διαδικασία σταθεροποίησης φαρμάκων σε λεπτές κάψουλες ζελατίνης χρησιμοποιώντας ένα μείγμα κεριού, λεκιθίνης και βιταμινών. Οι περιοδοντικοί επίδεσμοι αποτελούνται από 40-50% από κερί. Αρκετά υπόθετα περιέχουν ή περιβάλλονται από κερί μελισσών που επιτρέπει την ελεγχόμενη ελευθέρωση της δραστικής ουσίας στον ανθρώπινο οργανισμό.
    Επιστήμονες περιέβαλαν την ασπιρίνη με κερί και αιθυλική κελουλόζη και βρήκαν ότι το περικάλυμμα μειώνει την ταχύτητα με την οποία η ασπιρίνη διαλύεται στο αίμα με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η σταθερότητα του φαρμάκου χωρίς να επηρεάζεται η βιολογική του δράση. Η αποτελεσματικότητα της ασπιρίνης επίσης αυξήθηκε, γιατί η αξιοποίησή της από τον οργανισμό βελτιώθηκε.

Αξιοποίηση κεριού από τη βιομηχανία των καλλυντικών και ειδών καλλωπισμού
    Αρκετά αποτριχωτικά περιέχουν ως κύριο συστατικό το κερί. Τα διάφορα ‘στικς’ που χρησιμοποιούνται τόσο για τον καλλωπισμό, όσο και για την προστασία των ευαίσθητων περιοχών του σώματος έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα κερί. Αρκετά αντιεφιδρωτικά περιέχουν μελισσοκερί, το οποίο συγκρατεί τις βακτηριογόνες ουσίες του σκευάσματος. Το κερί χρησιμοποιήθηκε επίσης σε τοπικά αναισθητικά, σε αποσμητικά χώρου, σε οδοντόπαστες, σε αντηλιακά λάδια, σε κρέμες ξυρίσματος και άλλα προϊόντα καθημερινής χρήσης. Η ποιότητα στις κρέμες ομορφιάς και γενικά στα καλλυντικά βελτιώνεται με το μελισσοκερί, γιατί αυξάνεται η συνοχή τους λόγω αντίδρασης των λιπαρών οξέων του κεριού με την στεατική αλκόολη.

Το κερί στην καπνοβιομηχανία
    Αρκετά φίλτρα τσιγάρων περιέχουν κερί μελισσών το οποίο συγκρατεί την πίσσα και τη νικοτίνη χωρίς να επηρεάζει το άρωμα του καπνού.

Αξιοποίηση κεριού στη βιομηχανία των βερνικιών
    Μια από τις μεγαλύτερες χρήσεις του κεριού είναι η αξιοποίησή του σε βερνίκια για παρκέ, δάπεδα, έπιπλα και αυτοκίνητα.

Άλλες χρήσεις
Αρκετές μαστίχες και κουφέτες έχουν κερί. Το κερί χρησιμοποιείται ως προσκολλητικό σε εντομοκτόνα, σε εντομοαπωθητικά σκευάσματα και σε μπογιές ζωγραφικής.

Άμεση αξιοποίηση του κεριού στην ιατρική
    Η συμβατότητα του ανθρώπινου ιστού με ελαστικές ενθυλακώσεις ηλεκτρονικών μικροσυσκευών που εμφυτεύονται στο σώμα αυξάνεται σημαντικά όταν στο ελαστικό κόμμι ενσωματωθεί κερί κατά τη διαδικασία της εκθείωσης (σκλήρυνση του καουτσούκ με θείο).
    Το κερί χρησιμοποιήθηκε ως φαρμακευτική ουσία για να αντιμετωπισθεί η χρόνια μαστίτιδα, το έκζεμα, τα εγκαύματα, οι διάφορες πληγές, η τροχοφυτία, η δερματίτιδα, η θυλακίτιδα, η θηλωμάτωση και τα αποστήματα ή τα σπυριά του δέρματος. Παράλληλα με τις αλοιφές και τα διάφορα άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, υπάρχει επίσης και κερί σε σπρέι που δημιουργεί μια λεπτή στοιβάδα πάνω στην πληγή. Το κερί χρησιμοποιήθηκε αρκετά στην οδοντιατρική γιατί βρέθηκε ότι περιορίζει την τερηδόνα και δυναμώνει τα ούλα.
    Ρουμάνοι επιστήμονες βρήκαν ότι το κερί που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να καλύψουν το ώριμο μέλι (απολεπίσματα) έχει αντιβιοτικές ουσίες που συμβάλλουν στην συντήρηση του μελιού. Το κερί αυτό παρουσιάζει και αξιόλογη θεραπευτική δράση για παρειακές στοματικές αρρώστιες, για φαρυγγοαμυγδαλίτιδες και άλλα προβλήματα του άνω αναπνευστικού αγωγού. Σε κλινικές μελέτες που έγιναν από τους ίδιους επιστήμονες, το κερί απολεπισμάτων, βοήθησε αρκετά την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων.

Βελτίωση φαρμακευτικών σκευασμάτων
    Αρκετές φαρμακευτικές ουσίες που έχουν κοκκώδη μορφή περιβάλλονται με λεπτή στρώση από κερί πριν να τοποθετηθούν στις κάψουλες ώστε να αποκτήσουν ομοιομορφία ανεξάρτητα από το διαφορετικό τους μέγεθος. Ο Merck (1970) εξασφάλισε πατέντα για την διαδικασία σταθεροποίησης φαρμάκων σε λεπτές κάψουλες ζελατίνης χρησιμοποιώντας ένα μείγμα κεριού, λεκιθίνης και βιταμινών. Οι περιοδοντικοί επίδεσμοι αποτελούνται από 40-50% από κερί. Αρκετά υπόθετα περιέχουν ή περιβάλλονται από κερί μελισσών που επιτρέπει την ελεγχόμενη ελευθέρωση της δραστικής ουσίας στον ανθρώπινο οργανισμό.
    Επιστήμονες περιέβαλαν την ασπιρίνη με κερί και αιθυλική κελουλόζη και βρήκαν ότι το περικάλυμμα μειώνει την ταχύτητα με την οποία η ασπιρίνη διαλύεται στο αίμα με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η σταθερότητα του φαρμάκου χωρίς να επηρεάζεται η βιολογική του δράση. Η αποτελεσματικότητα της ασπιρίνης επίσης αυξήθηκε, γιατί η αξιοποίησή της από τον οργανισμό βελτιώθηκε.

Αξιοποίηση κεριού από τη βιομηχανία των καλλυντικών και ειδών καλλωπισμού
    Αρκετά αποτριχωτικά περιέχουν ως κύριο συστατικό το κερί. Τα διάφορα ‘στικς’ που χρησιμοποιούνται τόσο για τον καλλωπισμό, όσο και για την προστασία των ευαίσθητων περιοχών του σώματος έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα κερί. Αρκετά αντιεφιδρωτικά περιέχουν μελισσοκερί, το οποίο συγκρατεί τις βακτηριογόνες ουσίες του σκευάσματος. Το κερί χρησιμοποιήθηκε επίσης σε τοπικά αναισθητικά, σε αποσμητικά χώρου, σε οδοντόπαστες, σε αντηλιακά λάδια, σε κρέμες ξυρίσματος και άλλα προϊόντα καθημερινής χρήσης. Η ποιότητα στις κρέμες ομορφιάς και γενικά στα καλλυντικά βελτιώνεται με το μελισσοκερί, γιατί αυξάνεται η συνοχή τους λόγω αντίδρασης των λιπαρών οξέων του κεριού με την στεατική αλκόολη.

Το κερί στην καπνοβιομηχανία
    Αρκετά φίλτρα τσιγάρων περιέχουν κερί μελισσών το οποίο συγκρατεί την πίσσα και τη νικοτίνη χωρίς να επηρεάζει το άρωμα του καπνού.

Αξιοποίηση κεριού στη βιομηχανία των βερνικιών
    Μια από τις μεγαλύτερες χρήσεις του κεριού είναι η αξιοποίησή του σε βερνίκια για παρκέ, δάπεδα, έπιπλα και αυτοκίνητα.

Άλλες χρήσεις
Αρκετές μαστίχες και κουφέτες έχουν κερί. Το κερί χρησιμοποιείται ως προσκολλητικό σε εντομοκτόνα, σε εντομοαπωθητικά σκευάσματα και σε μπογιές ζωγραφικής.

Η ΠΡΟΠΟΛΗ

Τί είναι;

    Η πρόπολη είναι ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από διάφορα φυτά, την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν το εσωτερικό της φωλιάς τους.
Η ονομασία οφείλεται στο ότι οι μέλισσες την τοποθετούν μπροστά στην είσοδο (προ της πόλης) ώστε να την στενέψουν και να εμποδίσουν την είσοδο στη φωλιά διαφόρων εχθρών όπως είναι τα ποντίκια, οι μεγάλες πεταλούδες κ.ά.

Χημική Σύσταση
Η πρόπολη περιέχει:

• Ρητίνη κατά 55%
• Κερί κατά 30%
• Αιθέρια έλαια κατά 10%
• Γύρη κατά 5%
• Τα υπόλοιπα συστατικά της είναι αρωματικές ουσίες, ζάχαρα, βάλσαμα, τερπένια, αλειφατικά οξέα και οι εστέρες τους, φλαβόνες, ανόργανες ουσίες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα γνωστά και άγνωστα συστατικά.

Φυσικές Ιδιότητες
Το χρώμα της πρόπολης εξαρτάται από τη φυσική της σύσταση. Συνήθως είναι καφέ-πράσινη, καστανή, σκούρο καφέ. Είναι αδιάλυτη στο νερό και διαλυτή στην αλκοόλη, στη βενζίνη και σε διάλυμα καυστικού νατρίου. Σε θερμοκρασίες πάνω από 25oC είναι μαλακή, εύκαμπτη και κολλά στα χέρια, ενώ σε θερμοκρασίες πάνω από 15oC γίνεται σκληρή και εύθραυστη.

Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό
1. Η πρόπολη έχει βακτηριοστατικές και βακτηριοκτόνες ιδιότητες. Χρησιμοποιείται για την θεραπεία τραυμάτων των αναπνευστικών οργάνων, της στοματικής κοιλότητας και άλλων περιοχών του  ανθρώπινου σώματος.
2. Η πρόπολη περιέχει σε μεγάλες συγκεντρώσεις φλαβόνες, φλαβανόλες οι οποίες έχουν τις εξής επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό:

• Έχουν αντιφλεγμονική δράση στις αρθρώσεις, στο δέρμα και στους βλεννώδεις ιστούς.
• Προστατεύουν τη βιταμίνη C από οξυδώσεις.
• Έχουν ευεργετική επίδραση στα τριχοειδή αγγεία.
• Παρατείνουν τη δράση της αδρεναλίνης αναστέλλοντας την ο-μεθυλοτρανσφεράση.
• Αναστέλλουν τη συνάθροιση ερυθροκυτάρρων.
• Βελτιώνουν την κυκλοφορία αίματος στα τριχοειδή αγγεία.
• Έχουν αντιβακτηριακή δράση στα gram θετικά και gram αρνητικά βακτήρια.
• Έχουν αντισηπτική δράση.

3. Αλκοολικό εκχύλισμα πρόπολης 50% χρησιμοποιείται για την θεραπεία της χρόνιας ωτίτιδας.
4. Η πρόπολη χρησιμοποιείται κατά του χρόνιου κνησμού, για την θεραπεία της τοπικής κοκκινίλας, της φαρυγγίτιδας, των μυκητιάσεων και για γενικά προβλήματα ωτορινολαρυγγολογίας.
5. Βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων ρευματικής αρθρίτιδας και σπονδυλικής αγκύλωσης.
6. Η πρόπολη έχει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία των αγγειοκινητικών νεύρων που προκαλούν την καταρροή των αναπνευστικών κυττάρων (συνάχι).
7. Η πρόπολη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του έλκους και των προβλημάτων του προστάτη.
8. Η πρόπολη χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική για την θεραπεία προβλημάτων της στοματικής κοιλότητας.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ

Τί είναι ο βασιλικός πολτός;
     Είναι κρεμώδης ουσία που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των εργατριών μελισσών. Προορίζεται για τη διατροφή όλων των ατελών σταδίων της μέλισσας γι’ αυτό και ονομάζεται γάλα των μελισσών. Η ονομασία βασιλικός πολτός προέρχεται από το ότι οι προνύμφες που προορίζονται για να γίνουν βασίλισσες, καθώς επίσης και οι ενήλικες βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από την τροφή αυτή. Στην αποκλειστική θρέψη με βασιλικό πολτό έγκειται η μετατροπή της εργάτριας σε βασίλισσα.

Χημική σύσταση
    Ο βασιλικός πολτός είναι πλούσια πηγή βιταμινών, ανόργανων στοιχείων και αμινοξέων. Η μέση χημική του σύσταση είναι:

• υγρασία 65%
• πρωτεΐνες 14%
• υδατάνθρακες 12%
• λιπίδια 5%
• ανόργανα στοιχεία 1%
• διάφορες ενώσεις (10-υδροξυ-δεκενοϊκό οξύ, γ-γλουβουλίνη, νουκλεϊκά οξέα, βιταμίνες της ομάδας Β, βιταμίνη C κ.α.) 3%

Σημειώνεται ότι αρκετά συστατικά του βασιλικού πολτού παραμένουν ακόμη απροσδιόριστα.

Φυσικές Ιδιότητες
    Το χρώμα του βασιλικού πολτού έχει μεγάλη σημασία γιατί αποτελεί δείκτη της φρεσκότητας και της καταλληλότητάς του. Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό ασπρουδερό χρώμα έως ανοικτό κίτρινο.
Η υφή του είναι ζελατινώδης παχύρρευστη, αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή.
Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό ph που έχει (3.5-4.5).

Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό
     Ο βασιλικός πολτός έγινε αντικείμενο πολλών μελετών κάτω από αυστηρό ιατρικό έλεγχο σε νοσοκομεία, με την επίβλεψη γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων. Οι έρευνες έγιναν κυρίως για τις επιδράσεις του προϊόντος στις νευρασθένειες, στην ανάρρωση από διάφορες καταστάσεις, στην υπερκόπωση, στην γηριατρική, στην πορεία της εγκυμοσύνης και σε αρκετές περιπτώσεις διαταραχών του οργανισμού.
Δυστυχώς η υπέρμετρη και παραπλανητική διαφήμιση παρουσίασε τον βασιλικό πολτό σαν πανάκεια με αποτέλεσμα οι θετικές επιδράσεις που τεκμηριώθηκαν με μόχθο από επιστήμονες, να αμφισβητούνται και να γίνονται βορά ειρωνικών σχολίων στον καθημερινό τύπο. Για τον λόγο αυτό, στηριζόμενοι στη διεθνή βιβλιογραφία, δίνονται κατωτέρω οι τεκμηριωμένες απόψεις για τις θετικές επιπτώσεις του βασιλικού πολτού στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι απόψεις αυτές αποτελούν συμπεράσματα μακροχρόνιων επιστημονικών μελετών σε νοσοκομεία με μεγάλο αριθμό ασθενών, γι’ αυτό και δύσκολα μπορούν να αμφισβητηθούν.

1. Ο Βασιλικός Πολτός βοηθά στην αντιμετώπιση των ρευματικών αρθρίτιδων, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε 10-υδροξυ-δεκενοϊκό και πεντοθενικό οξύ.
2. Ο Βασιλικός Πολτός βοηθά το γερασμένο και ταλαιπωρημένο οργανισμό. Στους υποτασικούς παρατηρήθηκε αύξηση της πίεσης και γενικά σε όλους διαπιστώθηκε αίσθημα ευφορίας.
3. Ο Βασιλικός Πολτός βρίσκει μεγάλη εφαρμογή στην παιδιατρική. Ιταλοί επιστήμονες μετά από μακρόχρονα πειράματα σε βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα, σε παιδιά ηλικίας μέχρι 7.5 χρόνων, καθώς επίσης και σε παιδιά με αναιμία, πνευμονία, βακτηριακές λοιμώξεις και άλλα, κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα: (α) Σε όλες τις περιπτώσεις ο βασιλικός πολτός αύξησε το σωματικό βάρος, (β) Βελτίωσε σημαντικά την όρεξη. Τα θετικά αποτελέσματα εμφανίζονται συνήθως 20 μέρες μετά την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής (γ) Αυξάνονται και σταθεροποιούνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε αναιμικά παιδιά, (δ) Ενισχύεται σημαντικά η δυναμικότητα του οργανισμού και η αντοχή του σε αρρώστιες.
4. Η υψηλή περιεκτικότητα του βασιλικού πολτού σε ακετυλοχολίνη (1.2 mg./gr. βασιλικού πολτού) βοηθά ώστε να μειωθεί η πίεση του αίματος και θεραπεύει τη χρόνια δυσκοιλιότητα.
5. Ο βασιλικός πολτός βελτιώνει τη γενική διάθεση, αυξάνει την ικανότητα για εργασία και την όρεξη και βοηθά ώστε τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη διανοητική και σωματική δύναμη.
6. Ο βασιλικός πολτός έχει αντισηπτικές και μικροβιοκτόνες ιδιότητες
7. Ο βασιλικός πολτός βρίσκει εφαρμογή στην θεραπεία της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.
8. Ο βασιλικός πολτός είναι ωφέλιμο θεραπευτικό μέσο για την προστασία των ούλων από αιμορραγίες.
9. Ο βασιλικός πολτός διεγείρει τα επινεφρίδια με αποτέλεσμα την έκκριση ορμονών που έχουν σχέση με τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.
10. Ο βασιλικός πολτός έχει ευεργετικές ιδιότητες σε ορισμένα είδη δέρματος. Επίσης βοηθά στο να αντιμετωπιστεί ο ερυθηματώδης λύκος, το ερύθημα στο πρόσωπο και άλλες καταστάσεις κακής υγείας του δέρματος.
11. Ο βασιλικός πολτός βοηθά άτομα που πάσχουν από γενική εξάντληση, ζαλάδες και γενικά κακοκεφιά.
12. Ο βασιλικός πολτός περιέχει γενετήσιες ορμόνες (τεστοστερόλη, προγεστερόλη, οισταδιόλη) σε συγκεντρώσεις που βοηθούν τους άντρες να βελτιώσουν τη σεξουαλική τους ζωή και να αυξήσουν τη μυϊκή τους δύναμη. Στις γυναίκες συμβάλλει σημαντικά στη γαλακτοπαραγωγή μετά τη γέννα και στην αγγείωση του δέρματος δίνοντάς του έτσι λαμπερότητα και ομορφιά.

Δοσολογία
    Η ημερήσια κατανάλωση βασιλικού πολτού σύμφωνα με τη βιβλιογραφία ανέρχεται σε 120-180 χιλιοστά του γραμμαρίου, φθάνει συχνά το μισό και σε εξαιρετικές περιπτώσεις το ένα γραμμάριο. Για μικρά παιδιά η δόση δεν πρέπει να ξεπερνά το 1/10 του γραμμαρίου.

Η ΓΥΡΗ

Η γύρη είναι προϊόν που συγκεντρώνουν οι μέλισσες από διάφορα λουλούδια. Είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ορμόνες, ένζυμα και άλλα χρήσιμα συστατικά για την διατροφή μας.

Η γύρη έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ρουτίνη, γνωστή ως βιταμίνη R (60 mg/ 100 gr. γύρης), η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προφυλάσσοντας έτσι τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες.

Η γύρη περιέχει γουαδοτρόπες ορμόνες, που είναι οι βιολογικά δραστικές ουσίες που δρουν απευθείας στους γενετικούς αδένες, τόσο του άρρενος όσο και του θήλεος. Η σπερματογένεση στον άνδρα και η φυσιολογική εξέλιξη των ωοθυλακίων στη γυναίκα καθορίζονται σημαντικά από την παρουσία των ορμονών αυτών.

Η γύρη βοηθά στη διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη συστολή της καρδιάς, έχει διουρητική δράση.

Η γύρη βελτιώνει την όρεξη γι’ αυτό και συνίσταται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις:

• αδυναμίας και γενικής εξασθένησης του οργανισμού
• απώλειας βάρους
• εντερικών ανωμαλιών
• ψύχωσης και νευρασθενειών
• απώλειας μνήμης
• κακού μεταβολισμού

Η γύρη βελτιώνει την κατάσταση ατόμων που έχουν ήπιες αλλεργικές εκδηλώσεις και τους βοηθά ώστε να αποκτήσουν βαθμιαία αντίσταση (ανοσοποίηση).

Η γύρη βελτιώνει την θεραπευτική αγωγή στην προστατίτιδα

Η γύρη είναι πλούσια σε κιστίνη, ένα αμινοξύ που επηρεάζει θετικά την τριχοφυΐα και το χρώμα των μαλλιών.

Η γύρη μετριάζει και περιορίζει σημαντικά τα προβλήματα της εμμηνόπαυσης

Η γύρη δίνει ευεξία, αυξάνει την αυτοπεποίθηση και βελτιώνει τη σεξουαλική κατάσταση.

Η γύρη περιέχει βιολογικά ενεργές ουσίες που επηρεάζουν θετικά τον μεταβολισμό του νερού, ελέγχουν την όρεξη, την απόθεση λίπους στον οργανισμό, την λειτουργία των ωοθηκών και του θυρεοειδούς αδένα και γενικά προάγει την καλή φυσική κατάσταση του σώματος.

Οι υγιέστεροι και μακροβιότεροι άνθρωποι του κόσμου, οι κάτοικοι των Ιμαλαΐων, του Καυκάσου και των βουνών Βικαμπόμπα στο Εκουαδόρ, χρησιμοποιούν τη γύρη στο καθημερινό τους διαιτολόγιο.

Πόση γύρη πρέπει να τρώμε τη μέρα;
35 γρ. γύρης (μια κουταλιά της σούπας) την ημέρα καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Η γύρη μπορεί να καταναλωθεί αυτούσια ή διαλυμένη σε γάλα ή χυμό πορτοκάλι.
Η κατανάλωση γύρης πρέπει να ξεκινήσει με μικρή ποσότητα μέχρι να συνηθίσει το στομάχι. Προτείνεται μια κουταλιά του γλυκού καθημερινά για μια περίπου βδομάδα και σταδιακή αύξηση σε μια κουταλιά της σούπας. Η κατανάλωση γύρης θα πρέπει να συνεχιστεί χωρίς διακοπή για 4-6 μήνες ανάλογα με την αντίδραση κάθε ατόμου ξεχωριστά.

ΤΟ ΜΕΛΙ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ

     Δεν μπορείς να μιλήσεις για το μέλι σαν αυτό να ήταν απλά άλλο ένα φυτικό και κτηνοτροφικό προϊόν ή μια γλυκαντική ουσία. Στη δημιουργία του μελιού συνηγορεί όλη η φύση. Καλό θα ήταν λοιπόν να ξεκινήσουμε από την αρχή, πριν δηλαδή το μέλι μετασχηματιστεί σε αυτό το πολύτιμο τρόφιμο και φάρμακο μαζί.
    Ο φυτικός κόσμος ερωτεύεται, γονιμοποιείται και πολλαπλασιάζεται χωρίς πόδια. Αυτό κατά ένα μέρος το έχουν αναλάβει τα έντομα και ο αέρας. Χωρίζουμε λοιπόν τη γύρη, δηλαδή το σπέρμα του αρσενικού φυτού σε δύο είδη, την ανεμόφιλη και την εντομόφιλη, ανάλογα με τον τρόπο που έχει επιλέξει το κάθε φυτό για να μεταφέρει τη γύρη από το από το αρσενικό στο θηλυκό. Η διαδικασία αυτή λέγεται επικονίαση και την αναλαμβάνουν κατά κύριο λόγο οι μέλισσες. Η επικονίαση είναι πολύ σημαντική για τον πλανήτη. Χωρίς αυτή το μεγαλύτερο μέρος των έμβιων όντων θα χανόταν, όπως άλλωστε ομολογεί και ο Αϊνστάιν: χωρίς τη μέλισσα η ανθρωπότητα έχει μόνο 4 χρόνια ζωής. Η προσφορά της λοιπόν είναι ανυπολόγιστη.
    Το κίνητρο για να επισκεφθεί τα φυτά η μέλισσα και να μεταφέρει το σπέρμα από το αρσενικό άνθος στο θηλυκό είναι το νέκταρ και τα φυτά την κατευθύνουν προς τον στόχο αυτό με το δυνατό και ευχάριστο άρωμα αλλά και τα έντονα χρώματα. Το νέκταρ είναι η έκκριση από ειδικούς αδένες των φυτών, τα νεκτάρια, που βρίσκονται στο εσωτερικό και κοντά στη βάση των λουλουδιών, όπου εκκρίνουν έναν ζαχαρούχο χυμό με 80% υγρασία. Δεν είναι όμως μόνο κάτι τέτοιο. Για να μην σας κουράσω θα πω απλά ότι το νέκταρ είναι ένα βιολογικό πάζλ από 180 διαφορετικά κομμάτια που θα το δούμε εκτενέστερα παρακάτω. Η μέλισσα κάνει 12 ταξίδια κατά μέσο όρο την ημέρα. Σε κάθε ταξίδι επισκέπτεται 200 ως 300 λουλούδια. Μια μόνο συλλέκτρια επισκέπτεται κατά μέσο όρο 2500-3500 την ημέρα. Ακολούθως, κάθε πρωί ξεκινούν από μια δυνατή κυψέλη γύρω στις 20.000 συλλέκτριες, που μέχρι το τέλος της ημέρας θα έχουν καταφέρει να επισκεφθούν 50-70 εκατομμύρια λουλούδια (επισημαίνουμε ότι τα περισσότερα από αυτά έχουν βοτανικές ιδιότητες, πολύτιμες για την ανθρώπινη υγεία). Τα 12 φορτία μιας ημέρας ζυγίζουν μόλις 0.36 εκατοστά του γραμμαρίου. Μετά από δουλειά 20 ημερών και αφού έχει αφαιρεθεί το 63% της υγρασίας του νέκταρος η κάθε συλλέκτρια θα έχει συγκεντρώσει μόλις 1.5 γραμμάριο μελιού.
    Το μέλι μπορεί να προέρχεται από τα άνθη των φυτών, οπότε μετατρέπεται από νέκταρ σε μέλι, ή να είναι μελίτωμα, δηλαδή ζαχαρούχος χυμός που τον προσλαμβάνουν οι μέλισσες με την μεσολάβηση κάποιων εντόμων που παρασιτούν στα φυτά. Τέτοια φυτά είναι το πεύκο και το έλατο. Στο πεύκο pinus halepensis παρασιτεί το έντομο marsellina hellenica που βρίσκεται στην Ελλάδα και στα παράλια της Μ. Ασίας. Από αυτό το φοβερό δίδυμο παράγεται το πευκόμελο, ένα μέλι εξαιρετικής γεύσης και αρώματος, πλούσιο σε ιχνοστοιχεία. Στο έλατο πάλι παρασιτεί το παράσιτο physokermes hemicryphus, παράγοντας μελίτωμα εξαιρετικής ποιότητας. Στον ορεινό όγκο του Μαινάλου παράγεται ένα ελατόμελο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν απαντώνται σε καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας και του κόσμου. Το μέλι αυτό αποτελεί το μοναδικό ελληνικό μέλι προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (Π.Ο.Π.).
Το μέλι όπως προαναφέραμε δεν είναι μια απλή γλυκαντική ουσία, όπως η ζάχαρη, η οποία μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα υγείας. Είναι ένα προϊόν μεγάλης βιολογικής αξίας, φυτικής και συνάμα ζωϊκής προέλευσης. Φυτικής λόγω του νέκταρος των φυτών και ζωικής λόγω των ενζύμων που ενσωματώνει η μέλισσα στο μέλι, τα οποία προκαλούν ζύμωση και διάσπαση των φυτικών ζαχάρων με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν.
    Είπαμε προηγουμένως ότι το νέκταρ και εν συνεχεία το μέλι αποτελείται από 180 διαφορετικές ουσίες. Αλλά αυτό που κάνει το μέλι αξεπέραστο δεν είναι τόσο τα επιμέρους στοιχεία που περιέχει, αλλά η συνύπαρξη όλων αυτών των στοιχείων σε ένα σύνολο με καθορισμένες αναλογίες και η συνλειτουργικότητά τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτή η αρμονική συνεύρεση δίνει στο μέλι μοναδικές ιδιότητες.

Η χημική σύσταση του μελιού
     Σε μια πρώτη γενική κατάταξη, μπορούμε να πούμε ότι το μέλι αποτελείται από 16-17% υγρασία, 77-78% υδατάνθρακες και 6% όλα τα υπόλοιπα συστατικά του.
Υδατάνθρακες: Πρόκειται για το σύνολο των ζαχάρων του μελιού που είναι πάμπολλα και πολλών κατηγοριών. Συνοπτικά θα πούμε ότι το σύνολο των ζαχάρων του μελιού αποτελούν δύο απλά, φυσικά ζάχαρα: η φρουκτόζη και η γλυκόζη. Αυτά τα δύο ζάχαρα δεν υπάρχουν αυτούσια στο νέκταρ που παίρνει η μέλισσα από τα λουλούδια. Είναι προϊόν διάσπασης ενός άλλου ζαχάρου της ζακχαρόζης που υπάρχει κατά κόρον στους φυσικούς χυμούς των λουλουδιών. Αυτή η διάσπαση επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ενός ενζύμου που έχει η μέλισσα στους αδένες της και λέγεται ιμβερτάση. Όταν δηλαδή η μέλισσα πηγαίνει σε ένα λουλούδι παίρνει νέκταρ που αποτελείται κατά κύριο λόγο από ζακχαρόζη. Το νέκταρ αυτό το μεταφέρει στο κοινωνικό στομάχι της και εκεί εκλύει παράλληλα ένα ένζυμο που λέγεται ιμβερτάση. Η ιμβερτάση διασπά τη ζακχαρόζη σε δύο πιο απλά ζάκχαρα, τη φρουκτόζη και τη γλυκόζη. Έτσι, αυτό που θα έκανε ο οργανισμός μας επίπονα, να διασπάσει δηλαδή τα ζάχαρα, το έχουν κάνει ήδη οι μέλισσες και είναι έτοιμο για μας.
    Μετά την ανακάλυψη της χρωματογραφίας το 1952 παρατηρήθηκαν άλλα 20 ζάκχαρα χρήσιμα για τον οργανισμό που υπάρχουν στο μέλι εκτός της φρουκτόζης και της γλυκόζης. Τα ζάχαρα του μελιού αφομοιώνονται ταχύτατα από τον οργανισμό και αποτελούν μια πηγή ενέργειας και ευεξίας, ενδυναμώνοντας άτομα ταλαιπωρημένα από σωματική και πνευματική εργασία, αθλητές, εγκύους κλπ.
Άλλα στοιχεία
(α) Οργανικά Οξέα
     Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί στο μέλι 18 οργανικά οξέα με κυριότερο το γλουκονικό που παράγεται μέσα στο μέλι ενζυμικά με διάσπαση της δεξτρόζης.
(β) Πρωτεΐνες και Αμινοξέα
     Το μέλι έχει κάποιο ποσοστό πρωτεϊνών και αμινοξέων αλλά η συμμετοχή τους στη σύνθεσή του είναι μικρή. Συγκεκριμένα, έχουν εντοπιστεί 12 αμινοξέα που προέρχονται από τη γύρη η οποία εμπεριέχεται σε μικρές ποσότητες στο μέλι.
(γ) Μεταλλικά άλατα (ιχνοστοιχεία)
     Παίζουν σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη, καθώς είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων. Συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και ρυθμίζουν την οξύτητα. Μερικά από αυτά είναι κάλιο, χλώριο, θείο, ασβέστιο, νάτριο, φώσφορος, μαγνήσιο, πυρίτιο, σίδηρος, μαγγάνιο, χαλκός, κοβάλτιο, ψευδάργυρος, άργυρος, βολφράμιο, ιρίδιο, νικέλιο, βανάδιο, χαλαζίας και βάριο.
(δ) Ένζυμα
     Οι ενζυματικές αντιδράσεις είναι η βάση της ζωής. Τα κυριότερα ένζυμα προστίθενται στο νέκταρ από τις μέλισσες και συντελούν καθοριστικά στη μετατροπή τους σε μέλι. Ακόμα κι όταν το μέλι είναι ώριμο τα ένζυμα συνεχίζουν να δρουν μέσα του. Γι’ αυτό σωστά ονομάζουν το μέλι ζωντανό τρόφιμο. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η ιμβερτάση, που εκκρίνεται από τους αδένες οι οποίοι περιβάλλουν τον πρόλοβο της μέλισσας, διασπά τη ζαχαρόζη σε απλά ζάχαρα (φρουκτόζη, γλυκόζη). Η διαστάση, ένα άλλο ένζυμο που παράγεται από τους αδένες της μέλισσας, είναι το ένζυμο που υδρολύει το άμυλο και τις δεξτρίνες.
     Επιπλέον, στο μέλι περιέχεται, γλυκοδοξυδάση, ένζυμο που ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα και είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς θεωρείται υπεύθυνο για μια απ’ τις σπουδαιότερες ιδιότητες του μελιού. Η γλυκοδοξυζάση προπαρασκευάζει το γλουκονικό οξύ, το κυριότερο οξύ του μελιού και κατά τη διαδικασία αυτή παράγεται μεταξύ άλλων και υπεροξείδιο του υδρογόνου. Το τελευταίο αυτό έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί τη βάση της αντιβακτηριακής δράσης του μελιού. Αναφέρονται τέλος και άλλα ένζυμα στο μέλι, όπως η ινουλάση, η φωσφατάση, η καταλάση και η υποροξυδάση.
(ε) Βιταμίνες
     Το μέλι γενικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα βιταμινούχο. Πάντως οι βιταμίνες που περιέχει και που είναι κυρίως του συμπλέγματος Β, αν και δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ημερήσιες ανάγκες, δημιουργούν με την ελάχιστη παρουσία τους ευνοϊκές προϋποθέσεις για την απορρόφηση και αφομοίωση των ζαχάρων και γενικά η επέμβασή τους στον μεταβολισμό είναι καθοριστική. Όπως είπαμε είναι κυρίως ο εναρμονισμός, η συνύπαρξη και η παράλληλη δράση των ουσιών που κάνει την ευεργετική δράση του μελιού πραγματικά αξεπέραστη.
(στ) Αρωματικές ουσίες
     Είναι διάφορες ουσίες όπως τανίνες, αλκαλοειδή, γλυκοσίδες, αλδεείδες, κετόνες, εστέρες, καροτίνια, πολυφαινολικά σύνθετα, γλυκερίδια, φωσφολιπίδια, παλμιτικό οξύ, χολίνη και άλλες που του προσδίδουν όλες τις ιδιαιτερότητες του αρώματος, της γεύσης και του χρώματος.

Θανάσης Γκάρτσος (με τη σημαντική βιβλιογραφική συνδρομή του συγγράμματος του Θ. Μπίκου, Όλα για το Μέλι, Αθήνα 1991)

Η ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

     Πολύ λίγα βασικά προϊόντα, στη διατροφή του ανθρώπου, όπως το μέλι, απολαμβάνουν παγκόσμιας δημοτικότητας, άρρηκτα συνδεδεμένης με τις ιδιαιτερότητες και παραδόσεις κάθε περιοχής. Στον Ελλαδικό χώρο, ήδη από την αρχαιότητα, οι πρόγονοί μας γνώριζαν πολύ καλά τη μεγάλη θρεπτική αξία του και του απέδιδαν θεϊκές και θρησκευτικής ευλάβειας ιδιότητες.
Το αρχαιότερο πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται στο χώρο της μελισσοκομίας είναι ο Αρισταίος. Πρόκειται για μία από τις πλέον αινιγματικές μορφές της αρχαίας ελληνικής λαϊκής θρησκείας και υπήρξε η κυριότερη μορφή του μυθολογικού κύκλου της Κέας.
     Κ αρπός της ένωσης του Απόλλωνα με την νύμφη Κυρήνη, ο Αρισταίος είδε το φως στην Αφρική, στα παλάτια της Λιβύης. Μόλις γεννήθηκε, ο Ερμής τον παρέδωσε στην Γαία και στις Ώρες για να τον αναθρέψουν. Και ήταν αυτές που έσταζαν στα χείλη του βρέφους νέκταρ και αμβροσία κάνοντάς τον αθάνατο. Όταν μεγάλωσε ο Αρισταίος οι Μούσες τον δίδαξαν την μαντική και την ιατρική. Από τις Νύμφες διδάχθηκε την καλλιέργεια του αμπελιού, της ελιάς, αλλά και τη μελισσοκομία, τέχνη που θα τον χαρακτήριζε στο εξής περισσότερο από κάθε άλλη.
      Πρώτος σταθμός του Αρισταίου θεωρείται η Κέα όπου δίδαξε τους κατοίκους του νησιού και τη μελισσοκομία. Έτσι ο Αρισταίος υπήρξε για τους ανθρώπους και μάλιστα για τους νησιώτες κατοίκους της Κέας, ο πρώτος εφευρέτης μιας σειράς από χρήσιμες τέχνες κυριότερη από τις οποίες ήταν η εκτροφή των μελισσών. Ο Αρισταίος και η μέλισσα θα γίνουν τα βασικά σύμβολα του νησιού και θα απεικονισθούν στα νομίσματα της Τουλίδας, της Καρθαίας και της Κορησίας.
       O μύθος του Αρισταίου μαρτυρεί την ύπαρξη εντατικής μελισσοκομίας στην αρχαιότητα.        Περισσότερες όμως αποδείξεις βρίσκουμε όσο προχωρούμε προς τους ιστορικούς χρόνους.Στην Κρήτη κατά τις ανασκαφές στην Φαιστό βρέθηκαν πήλινες κυψέλες της Μινωικής εποχής (3.400 π.Χ.) πολύ αρχαιότερης της Ομηρικής. Στην ίδια εποχή ανήκει επίσης το χρυσό κόσμημα που παριστάνει σύμπλεγμα δύο μελισσών, οι οποίες βαστάζουν κηρήθρα προερχόμενη από την πήλινη κυψέλη σωλήνα, όπως και άλλο χρυσό κόσμημα σε σχήμα μέλισσας, που βρέθηκε στις ανασκαφές της Κνωσού.
Στην αρχαία πόλη της Κνωσού βρέθηκε επίσης πινακίδα με την επιγραφή: «Πάσι Θεοίς Μέλι: ΑΜΦΟΡΕΥΣ 1» δηλαδή: «Προσφέρεται σε όλους τους θεούς μέλι: ένας αμφορέας». Η φράση είναι γραμμένη στο συλλαβικό αλφάβητο της Γραμμικής Β’ τον 14ο αιώνα π.Χ. και μεταφράστηκε από τον Βρετανό αρχιτέκτονα Μιχαήλ Βέντρ (Michael Ventris) το 1952.

 

       Στην Οδύσσεια (στίχος, Κ-519) αναφέρεται το «Μελίκρατον» που ήταν κράμα μελιού και γάλακτος το οποίον έπιναν ως εκλεκτό ποτό καθώς επίσης (στίχος, Υ-168) ότι οι ορφανές κόρες του Πίνδαρου τρέφονταν από την Θεά Αφροδίτη με τυρί, μέλι και οίνο. Με την ίδια τροφή η μάγισσα Κίρκη σαγήνευσε τους συντρόφους του Οδυσσέα (στίχος, Κ-213)

       Ο Ησίοδος αναφέρει τους «Σίμβλους», όνομα που έδιναν στις κυψέλες της εποχής εκείνης. Αν και δεν είναι απόλυτα γνωστό το είδος των κυψελών αυτών, είναι βέβαιο πως ήταν κατασκευασμένες από ανθρώπους για την εκτροφή των μελισσών.

Επιπλέον, τα συγγράμματα του Αριστοτέλη (322 π.Χ.) αποτέλεσαν σπουδαίο σταθμό για τη μελισσοκομία τόσο της αρχαίας Ελλάδας αλλά και όλου του τότε πολιτισμένου κόσμου. Η ύπαρξη όμως μελισσοκομικών επιχειρήσεων μαρτυρείται και κατά την προαριστοτελική περίοδο κατά την οποία η μελισσοκομία είχε ήδη συστηματοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ο μεγάλος νομοθέτης των Αθηναίων, Σόλων (640-558 π.Χ.) θέσπισε διάφορα νομοθετικά μέτρα για την μελισσοκομία της εποχής εκείνης.       Ένα μέτρο το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη μελισσοκομικών επιχειρήσεων και το οποίο ρυθμίζει και καθορίζει τις αποστάσεις μεταξύ των μελισσοκομείων είναι το εξής: «Μελισσών σμήνη καθιστάμενα απέχειν των υφ’ ετέρου πρότερον ιδρυμένων πόδας τριακοσίους» [Πλουτάρχου: Βίος Σόλωνος]..
Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης (462-352 π.Χ.) συνιστούσε το μέλι σε όλους τους ανθρώπους αλλά ιδιαίτερα στους ασθενείες. Ο Δημόκριτος, όταν ρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν να διατηρηθούν οι άνθρωποι υγιείς και μακροβιότεροι απάντησε: «Ει τα μεν έξωθεν ελαίω του σώματος τα δε ένδοθεν μέλιτι χρίσοιντο».Ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του είχαν το μέλι ως κύρια τροφή.Η πρόοδος της μελισσοκομίας δεν περιοριζόταν μόνο στην Αττική αλλά σε όλη σχεδόν την Ελλάδα: στερεά, νησιωτική ακόμα και στις αποικίες. Ο πρώτος όμως που μελέτησε επιστημονικά την μέλισσα ήταν ο Αριστοτέλης.
Η κυψέλη λοιπόν με τα κινητά πλαίσια χρησιμοποιούνταν στην αρχαία Ελλάδα. Στα Κύθηρα οι αρχαίοι μελισσοκόμοι χρησιμοποιούσαν το αδονάκι που είναι ο πρόδρομος της σύγχρονης ευρωπαϊκής κυψέλης με το κινητό πλαίσιο, ανακάλυψη του Αμερικανού Lorenzo Lorraine Langstroth. Ο Langstroth θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης μελισσοκομίας (1851) αφού η ανακάλυψή του αποτέλεσε τη βάση της σημερινής μελισσοκομίας. Στη χώρα μας ο εκσυγχρονισμός της μελισσοκομίας με τη χρησιμοποίηση της Ευρωπαϊκής κυψέλης καθυστέρησε αρκετά.
Η πρώτη κίνηση σημειώθηκε το 1903 εκ μέρους της Ελληνικής Γεωργικής Εταιρείας. Το ενδιαφέρον για τον κλάδο αυτό εκδηλώθηκε και από άλλους Έλληνες διανοούμενους. Ο Ιωάννης Πεσματζόγλου, με δαπάνη του, ίδρυσε στο Χαλάνδρι την πρώτη μελισσοκομική σχολή. Ο ακαδημαϊκός και λογοτέχνης Γ. Δροσίνης συνέγραψε κατά το 1901 και εξέδωσε το μικρό βιβλίο «Αι Μέλισσαι», η συμβολή του οποίου στη μελισσοκομία υπήρξε σημαντική. Στην ανωτέρω σχολή φοίτησαν και εκπαιδεύτηκαν στη μελισσοκομία πολλοί μαθητές ορισμένοι από τους οποίους διορίστηκαν σε σημαίνουσες δημόσιες θέσεις, ενώ άλλοι δίδαξαν την σύγχρονη μελισσοκομία με σκοπό να καθοδηγήσουν τους νέους κυρίως μελισσοκόμους στη χρήση της νέας κυψέλης με τα κινητά πλαίσια, αλλά και τις άλλες εφευρέσεις της σύγχρονης μελισσοκομίας. Μεταξύ των ανωτέρω ενδεικτικά αναφέρουμε τη δράση των Ι. Καραμάνου, Α. Ξυδιά, Ν. Μπαμπιώτη, Γ. Τριβιζά, Βλαδ. Δερματόπουλου, Ν. Νικολαΐδη, Ν. Τοπολίδη Β. Παπαγεωργίου, Παν. Γεωργαντά και άλλων. Τα αποτελέσματα των προσπαθειών αυτών ήταν θετικά αν και πραγματοποιήθηκαν με αργούς ρυθμούς.

Το 1903 τα στατιστικά στοιχεία ανέγραφαν 201.314 μελίσσια σε εγχώριες κυψέλες και μόνο 412 μελίσσια εντός νέων σύγχρονων κυψελών. Δηλαδή μόνο το 0,2% του συνόλου των μελισσών ήταν εγκατεστημένα σε ευρωπαϊκές κυψέλες. Το 1912, δηλαδή 9 χρόνια αργότερα, έχουμε 250.000 μελίσσια σε εγχώριες κυψέλες και 3.000 εντός νέων κυψελών, δηλαδή το 1,19% του συνόλου. Δυστυχώς όμως η όλη προσπάθεια διακόπηκε εξαιτίας του Βαλκανικού και Α΄ παγκοσμίου πολέμου.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, η τοποθέτηση του κ. Ι. Καραμάνου ως Γενικού Διευθυντή της Διεύθυνσης Εποικισμού Μακεδονίας-Θράκης και η απόσπαση του Άγγελου Ξυδιά από το Υπουργείο Γεωργίας στην Διεύθυνση Εποικισμού, και οι δύο μαθητές της Σχολής Μελισσοκομίας, έδωσε νέα ώθηση στην ανάπτυξη του κλάδου αυτού αρχίζοντας με τη χορήγηση 700 κυψελών μαζί με κηρήθρες και μελιτοεξαγωγείς στους πρόσφυγες.
Η προσπάθεια συνεχίστηκε και όταν ο Άγγελος Ξυδιάς διορίστηκε τμηματάρχης Μελισσοκομίας του Υπουργείου Γεωργίας. Έτσι και με τη συνδρομή της Α.Τ.Ε. φτάσαμε στο 1939 να έχουμε σε ολόκληρη την Ελλάδα 700.000 μελίσσια εκ των οποίων τα 100.000 περίπου εγκατεστημένα σε σύγχρονες κυψέλες, δηλαδή το 14,29%. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος προκάλεσε όπως γνωρίζουμε πανωλεθρία σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας καθώς και στη μελισσοκομία. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Τμήμα Μελισσοκομίας του Υπ. Γεωργίας και η Α.Τ.Ε. βοήθησαν εκ νέου τη μελισσοκομία χορηγώντας δωρεάν στους μελισσοκόμους 93.500 κυψέλες, 3.100 μελιτοεξαγωγείς και 3.000.000 τεχνητές κηρήθρες.
Σ ήμερα στη χώρα μας εκτρέφονται περίπου 1.400.000 μελισσοσμήνη εγκατεστημένα σχεδόν στο σύνολό τους σε ευρωπαϊκές κυψέλες τύπου Langstroth, με την ετήσια παραγωγή μελιού να ανέρχεται στους 14.000 τόνους Ο συνολικός αριθμός των μελισσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 8.777.000 και η χώρα μας κατέχει την τρίτη θέση με 15,72% μετά την Ισπανία και Γαλλία.
Με τον κλάδο αυτό ασχολούνται περίπου 27.000 μελισσοκόμοι από τους οποίους οι 5.000 περίπου είναι επαγγελματίες. Το μεγαλύτερο μέρος του συνόλου των Ελλήνων μελισσοκόμων ασκεί νομαδική μελισσοκομία και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό, κυρίως στη νησιωτική Ελλάδα, ασκεί στατική. Οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις είναι αρκετά εκσυγχρονισμένες.
Αξίζει να αναφερθεί επίσης πως η ελληνική μελισσοκομία οφείλει τη σημερινή της θέση τόσο στις Συνεταιριστικές όσο και στις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις των μελισσοκόμων. Προσωπικότητες όπως ο κ. Γ. Σελλιανάκης, Δ/ντής της Κοινοπραξίας Μελισσοκομικών Συν/σμών Νότιας Ελλάδας 1953-1980, συνεταιριστικής οργάνωσης που σήμερα δεν υπάρχει, και ο κ. Γ. Μάλλιος, Πρόεδρος του ΜΕΣΥΝΕ, Συνδικαλιστικής Οργάνωσης που επίσης σήμερα δεν υπάρχει έδωσαν αγώνες με τους οποίους ο κλάδος της μελισσοκομίας πέτυχε πολλά. Στην θέση των οργανώσεων αυτών σήμερα δραστηριοποιείται η Ο.Μ.Σ.Ε. (Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος) με έδρα τη Λάρισα και Πρόεδρο τον κ. Γεράσιμο Κράγια και η Κοινοπραξία Μελισσοκομικών Συνεταιρισμών Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη και πρόεδρο τον κ. Στέλιο Οικονόμου.

---

Η  ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ  ΩΣ  ΕΠΙΣΤΗΜΗ          Είναι ο κτηνοτροφικός κλάδος που ασχολείται με τη φροντίδα και τη διαχείριση των αποικιών των μελισσών. Εκτρέφονται για το μέλι και τα άλλα προϊόντα που παράγουν, για την επικονιαστική τους δράση στα καλλιεργούμενα φυτά ή ως ευχάριστη ερασιτεχνική απασχόληση. Από τους προϊστορικούς χρόνους οι άνθρωποι ήξεραν να παίρνουν το μέλι και να το χρησιμοποιούν στη διατροφή τους. Επί πολλούς αιώνες το μέλι ήταν η μόνη γνωστή γλυκαντική ουσία. Οι Θεοί του Ολύμπου τρέφονταν με νέκταρ και αμβροσία. Ο Ησίοδος και ο Πίνδαρος αναφέρουν ότι ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα και της Κυρήνης. ήταν ο εισηγητής της καλλιέργειας των μελισσών, του σταφυλιού και της ελιάς, ο προστάτης των βοσκών και των κυνηγών, θεράποντας της ιατρικής και της μαντικής.    Ο Αρισταίος είχε γίνει αθάνατος, επειδή η Γη και οι Ώρες, στις οποίες τον είχε παραδώσει ο Απόλλωνας, τον έτρεφαν με αμβροσία.         Η μέλισσα που εξημερώθηκε από τον άνθρωπο ανήκει στο γένος Apis (είδος Apis mellifica). Παλαιότερα οι μέλισσες εκτρέφονταν σε κοφίνια διάφορων τύπων, σε ξύλινα κιβώτια, σε πήλινα δοχεία, σε κοίλους κορμούς δέντρων κλπ. Ο μελισσοκόμος έπαιρνε απλώς μερικές κηρήθρες, τις συνέθλιβε και αποκτούσε ένα προϊόν μέτριας ποιότητας. Η ανακάλυψη της κυψέλης με τα κινητά πλαίσια καθώς και της λεγόμενης τεχνητής κηρήθρας, που εφαρμόζεται στα πλαίσια, επέφερε μεγάλες αλλαγές: οικονομία σε μέλι, κερί και εργασία εκ μέρους του σμήνους, άνεση στην επίβλεψη της ζωής της αποικίας, καταπολέμηση των ασθενειών και, επίσης, περιορισμό της δημιουργίας κηφηνοκελλιών στον απαραίτητο για την επιβίωση του μελισσιού αριθμό. Μεγάλη σημασία για την επιτυχία μιας μελισσοκομικής επιχείρησης έχει η περιοχή όπου είναι εγκατεστημένη. Ιδανική θεωρείται η περιοχή με άφθονη και συνεχή ανθοφορία την άνοιξη, ώστε να αναπτυχθεί κανονικά ο γόνος, άφθονη ανθοφορία το καλοκαίρι εκλεκτών μελισσοκομικών φυτών, ώστε να εξασφαλιστεί πλούσια σοδειά άριστου μελιού και καλή ανθοφορία το φθινόπωρο, ώστε να ανανεωθεί ο πληθυσμός των σμηνών και να αποταμιευθεί αρκετή τροφή για τους χειμερινούς μήνες. Ουσιαστικά είναι λίγα τα βασικά φυτά νεκταροέκκρισης ή μελιτωμάτων που καθορίζουν τις ποιοτικές κατηγορίες του μελιού που θα τρυγήσει ο μελισσοκόμος. Η Λακωνία είναι τόπος πλούσιος σε αυτοφυή φυτά, όπως θυμάρι, θρούμπι, φασκόμηλο, βάτο, τσάι, μέντα, λεβάντα, ρίγανη, ρείκι ανοιξιάτικο και φθινοπωρινό (τσάρο), έλαιο, καστανιά στον Πάρνωνα, πεύκο, ακακίες, κουμαριά, ευκάλυπτος και βέβαια τα καλλιεργούμενα εσπεριδοειδή, των οποίων όμως η αξιοποίηση δεν μπορεί να είναι πάντα πλήρης, γιατί την εποχή της ανθοφορίας τους τα μελίσσια δεν είναι αρκετά δυνατά. Επίσης την ίδια εποχή υπάρχει και το πρόβλημα των ψεκασμών, γι' αυτό και είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ μελισσοκόμων και καλλιεργητών. Στις μέρες μας δεν νοείται επαγγελματική αλλά ακόμα και ερασιτεχνική μελισσοκομία χωρίς αναγκαστικό κυνήγι των ανθοφοριών, δηλαδή χωρίς μεταφορές. Ένα διαχρονικό σχήμα της διαδοχής των παραγωγών που ισχύει και στο νομό μας είναι το εξής: Αρχίζουμε από τον Απρίλη με το μέλι της πορτοκαλιάς Μάιο - Ιούνιο, έχουμε το ελατίσιο Ιούνιο - Ιούλιο, το θυμαρίσιο Ιούλιο - Αύγουστο, μέλι από όλα σχεδόν τα λουλούδια Αύγουστο - Οκτώβριο, μέλι από πεύκο Οκτώβριο - Νοέμβριο, μέλι από ρείκι Το θυμαρίσιο καταγράφεται ως ιδιαίτερη κατηγορία, λόγω των ξεχωριστών και έντονων αρωματικών και γευστικών χαρακτηριστικών και έχει την πρώτη ζήτηση, γιατί, αν αναμιχθεί ακόμα και σε μικρές ποσότητες (5%) με άλλο τύπο μελιού, επηρεάζει καθοριστικά το άρωμά του. Παραγωγή θυμαρίσιου μελιού έχουμε στη Μάνη, το οποίο όμως διατίθεται από τους παραγωγούς χωρίς καμιά ιδιαίτερη προβολή και αξίωση για υψηλότερες τιμές. Οι πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού κατέκαψαν το 70% περίπου των περιοχών που έδιναν θυμάρι. Το θυμάρι είναι πολυετής θάμνος και η εμφάνισή του μετά τις πυρκαγιές καθυστερεί πολύ έναντι των υπολοίπων, όπως π.χ. του φασκόμηλου που εξαπλώνεται γρήγορα τον επόμενο χρόνο. Επομένως, η απώλεια της μελισσοβοσκής αυτής οδηγεί τους μελισσοκόμους προς το φασκόμηλο και τη γενική ανθοφορία. Το μέλι από έλαιο δεν θεωρείται σταθερή ετήσια παραγωγή και προέρχεται κυρίως από τον Πάρνωνα. Τα πέντε τελευταία χρόνια, οι καιρικές συνθήκες (πολλή ζέστη, έντονες βροχές) δεν διευκόλυναν τη συλλογή του. Έτσι η κύρια ποσότητα του παραγόμενου μελιού προέρχεται από τα άνθη και, κυρίως στην κοιλάδα του Ευρώτα, από τα εσπεριδοειδή. Μια συνηθισμένη στρατηγική των μελισσοκόμων είναι η φυσική ανάμιξη για την επίτευξη καλύτερης ποιότητας Έτσι έχουμε μέλι ανάμικτο από δύο διαδοχικές ανθοφορίες, όπως π.χ. έλαιο-θυμάρι, θυμάρι-λουλούδι, λουλούδι-πεύκο, πεύκο-ρείκι, καθώς και έλαιο-λουλούδι. Εκείνο όμως που έχει σημασία για την αξία του μελιού είναι η αγνότητά του και η μη κακοποίησή του με οποιονδήποτε τρόπο, όποια και αν είναι η προέλευσή του. ΠΡΟΪΟΝΤΑ Μέλι: Σύμφωνα με το F.A.O. (διεθνή Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων), ως μέλι ορίζεται το γλυκό προϊόν-τρόφιμο που παράγουν οι μέλισσες όταν συλλέγουν νέκταρ ή άλλους φυσικούς χυμούς από ζωντανά μέρη φυτών ή εκκρίσεις εντόμων, το μεταφέρουν στην κυψέλη τους, το εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες που συντελούν στη μετατροπή του, το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους όπου το ωριμάζουν και στη συνέχεια το σφραγίζουν στεγανοποιώντας το. Η πιο συχνή χρήση του μελιού είναι στο τραπέζι κάθε οικογένειας, είτε όπως έχει, είτε ως υλικό κάποιας συνταγής. Το μέλι χρησιμοποιείται επίσης στη ζαχαροπλαστική, στη φαρμακευτική για την παρασκευή διαφόρων σκευασμάτων, όπως αντιβηχικά σιρόπια κ.ά. Η παραγωγή μελιού στη Λακωνία κυμαίνεται ετησίως στους 200 τόνους. Περίπου το 1/4 της παραγωγής προέρχεται από την περιοχή του δήμου Οιτύλου στη Μάνη. Κερί: Στις περισσότερες περιοχές το κερί αποτελεί παραπροϊόν της μελισσοκομίας. Η παραλαβή του γίνεται την εποχή του τρυγητού. Η πρώτη ύλη θερμαίνεται στους 630 C, οπότε το κερί λιώνει και ανεβαίνει στην επιφάνεια, από όπου και λαμβάνεται, ψύχεται, σκληραίνει και υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία για να χρησιμοποιηθεί πάλι στη μελισσοκομία στην παραγωγή κεριών ποιότητας, καλλυντικών, στη γεωργία, στην τέχνη και στη βιομηχανία. Γύρη: Σε μια μεγάλη κυψέλη συσσωρεύονται ετησίως 25-30 κιλά γύρης, ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή που χρειάζεται το σμήνος. Το 1/10 περίπου αυτής της ποσότητας αφαιρείται και χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο γιατί έχει σημαντικές διαιτητικές και φαρμακευτικές ιδιότητες. Βασιλικός πολτός: Αποτελεί τη μοναδική τροφή των προνυμφών της βασίλισσας, και είναι μια πλούσια πρωτεϊνούχος ουσία, με πολλές θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες. Πρόπολη: Πρόκειται για είδος ρητίνης που συλλέγουν οι μέλισσες από τους οφθαλμούς διαφόρων δέντρων. Έχει θεραπευτικές και αντιβιοτικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται επίσης στη βερνικοποιία και τη φαρμακευτική. Υγρό αδένων κεντριού - δηλητήριο - μέλισσας: Για τη συλλογή του υγρού από τους αδένες του κεντριού των μελισσών χρησιμοποιείται ειδική τεχνική. Το υγρό αυτό χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική (θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας) και στην απευαισθητοποίηση ατόμων που είναι υπερευαίσθητα στο τσίμπημα των μελισσών. ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ Η μεγαλύτερη όμως χρησιμότητα των μελισσών είναι η επικονιαστική δράση τους. Μια μέτρια αποικία υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μέλη της παρά για την παραγωγή μελιού. Στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στο περιβάλλον με προεξάρχουσες τις πυρκαγιές, καθώς και οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες έχουν μειώσει κατακόρυφα τον αριθμό των άγριων επικονιαστών. Η συμμετοχή της μέλισσας στην ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου των φυτών, που απορρέει από τη δική της προσπάθεια για επιβίωση, είναι τεράστιας σημασίας. αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των ειδών των επικονιαστικών εντόμων. Επιγραμματικά, το τρίπτυχο για μια πετυχημένη εξάσκηση της μελισσοκομίας είναι: Υγεία, καλή μάνα και αξιοποίηση της μελισσοβοσκής. Η προσπάθεια εναρμονισμού των τριών αυτών παραμέτρων για τη δημιουργία μιας επιτυχούς συνισταμένης κάθε άλλο παρά απλή υπόθεση είναι. Παρά τα προβλήματα, το μέλι είναι ένα προϊόν περιζήτητο, και κάθε προσπάθεια παραγωγής ενός σωστού προϊόντος έχει καλή ανταπόκριση, με αντίστοιχα καλό οικονομικό αποτέλεσμα. Οι μελισσοκομικές εκμεταλλεύσεις στη Λακωνία δεν είναι τόσες όσες θα ανέμενε κανείς σε μια περιοχή με πολλούς φυσικούς πόρους (πλούσιες ανθοφορίες αυτοφυών και καλλιεργούμενων φυτών) και αρκετά ευνοϊκό για την μελισσοκομία κλίμα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, ενώ στο σύνολό τους σχεδόν οι Λάκωνες μελισσοκόμοι μετακινούνται μόνο μέσα στα όρια του νομού, μελισσοκόμοι από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα καταφθάνουν στις γνωστές για τις θαυμάσιες μελισσοβοσκές περιοχές μας. Από την έρευνά μας συμπεραίνουμε ότι η μελισσοκομία είναι ένας ελπιδοφόρος κλάδος που μπορεί να ενισχύσει το γεωργικό εισόδημα σημαντικά, ένας κλάδος που προωθείται και ενισχύεται από το Υπουργείο Γεωργίας.  Πηγή www.mani.org.gr/proionta/melisok/melissokomia.htm  Κείμενο: Πολυτίμη Τσάχαλη

Έρευνα με τη βοήθεια του στρατού

Ένας μύκητας και ένας ιός αποδεκάτιζαν τις μέλισσες στις ΗΠΑ, αναφέρουν οι επιστήμονες

Ο πληθυσμός των μελισσών σε κάποιες περιπτώσεις μειωνόταν μέχρι και κατά 40%   (Φωτογραφία:  Reuters

Copyright Reuters

Reuters content is the intellectual property of Reuters Limited. Any copying, republication or redistribution of Reuters content, including by caching, framing or similar means, is expressly prohibited without the prior written consent of Reuters. Reuters shall not be liable for any errors or delays in content, or for any actions taken in reliance thereon. Reuters, Reuters Logo and the Sphere Logo are trademarks and registered trademarks of the Reuters Group of companies around the world. For additional information on Reuters photographic services, please visit the web site at
http://pictures.reuters.com

)

---

• Προτείνετέ τοΠροσθέστε την είδηση στις «ειδήσεις μου» Ακούστε την είδηση Μεγαλύτερη γραμματοσειρά Μικρότερη γραμματοσειρά Η είδηση σε PDF Εκτύπωση ΑποστολήΟυάσινγκτον

Φως στα μυστηριώδη αίτια της σημαντικής μείωσης του αριθμού των μελισσών στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έριξαν Αμερικανοί επιστήμονες ενοχοποιώντας έναν μύκητα από κοινού με έναν ιό.

Από το 2006 ο αριθμός των μελισσών στις αποικίες στις ΗΠΑ σημείωσε κάθετη πτώση που ξεπέρασε το 20% και έφτασε μέχρι και το 40% σε κάποιες περιπτώσεις. Αρχικά, τα αίτια παρέμεναν αβέβαια: η πτώση είχε αποδοθεί σε εντομοκτόνα ή στα γενετικά τροποποιημένα φυτά, αναφέρουν οι New York Times.

Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι οι μέλισσες δεν πέθαιναν στις κυψέλες αλλά τις εγκατέλειπαν και μετά πέθαιναν μόνες.

Στην έρευνά τους, επιστήμονες του στρατού των ΗΠΑ και εντομολόγοι από τη Μοντάνα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μύκητας N. ceranae που αλληλεπιδρά με ένα ιό ευθύνονται για τη ραγδαία πτώση του αριθμού των μελισσών.

Καθένας από τους δύο παράγοντες δεν είναι θανατηφόρος από μόνος του αλλά ο συνδυασμός είναι ικανός να σκοτώσει τα έντομα.

Αν και δεν έχουν εντοπίσει τον ακριβή μηχανισμό, οι επιστήμονες θεωρούν ότι υπάρχουν πολλές ενδείξεις για τη επιβλαβή δράση του μύκητα και του ιού στο πεπτικό σύστημα των εντόμων.

Είναι πιθανόν ότι οι μέλισσες χάνουν τις εντυπωσιακές δυνατότητες προσανατολισμού που έχουν ή για κάποιο λόγο αρχίζουν να φέρονται περίεργα μέσα στην κοινότητά τους με αποτέλεσμα να την εγκαταλείπουν, κάτι που τις οδηγεί στον θάνατο.

Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLoS One.

Μελισσοκομείο στην Ερατεινή Ν. Φωκίδος